Nederland telde het afgelopen jaar
Service voor Serviërs
Ooit reikte de faam van het Verzuimloket tot over de landsgrenzen. Zo bezocht een delegatie uit Servië in november 2013 het ministerie van OCW – op uitnodiging van Unicef. Na een bezoek aan een mbo-instelling kregen de Serviërs in de Haagse Hoftoren een serie presentaties voorgeschoteld over voortijdig schoolverlaten en verzuimbestrijding. De Nederlandse aanpak van verzuim had duidelijk school gemaakt.
Behalve voor het Servische ministerie van Onderwijs, de Servische Onderwijsraad en Unicef, werkten de achttien bezoekers onder meer bij organisaties met welluidende namen als ‘Republic Institute for Social Protection’ en ‘Social Inclusion and Poverty Reduction Unit’.
Medewerkers van OCW vertelden de bezoekers van alles over het hoe en waarom van het Nederlandse beleid, en een relatiemanager van DUO gaf een presentatie over het verzuimloket en de rapportages. De Engelse vertaling van vaktermen zoals ‘voortijdig schoolverlaten’ en ‘relatief verzuim’ was daarbij, zoals dat heet, ‘een uitdaging’, maar de Serviërs waren meer dan tevreden over het gebodene.
Tien tinten verzuim
Nederland zou Nederland niet zijn als er niet genuanceerd en uiterst zorgvuldig over verzuim zou worden gecommuniceerd. Hadden mensen het ooit over ‘spijbelen’ of ‘schoolziek’, de afgelopen jaren is het onderwijsvocabulaire uitgebreid met de volgende ‘verzuim-begrippen’ (die het overigens niet allemaal tot de Dikke Van Dale hebben geschopt):
- wettelijk verzuim
- beginnend verzuim
- geoorloofd verzuim
- ongeoorloofd relatief verzuim
- absoluut verzuim
- kortdurend verzuim
- langdurig relatief verzuim
- luxe verzuim
- signaalverzuim
- overig verzuim…
…hebben we nog verzuimd er eentje te melden?
De eerste melding
In 2007 maakt de IB-Groep, de voorloper van DUO, via zijn website de komst van het Verzuimloket bekend. En dat zag er toen zó uit:
CARTOON Jeroen Gildemacher
Aantal meldingen
De afgelopen jaren is het aantal meldingen in het verzuimregister steeds gestegen. Dit roept het beruchte statistiek-probleem op: is het aantal verzuimers in absolute zin toegenomen, of weten scholen het register steeds beter te vinden?
Zo oud als de wereld?
Wie een etymologisch woordenboek raadpleegt, komt er achter dat het woord ‘verzuimen’ een lange voorgeschiedenis heeft.
Als ‘uersumen’ staat het in een Middelnederlandse tekst uit de dertiende eeuw, in de betekenis van ‘nalaten, verwaarlozen’, en ook als ‘nalatig zijn, zondigen’. In 1615 komt het woord voor in een educatieve context: ‘lessen versuymen’.
Het woord heeft ook familie over de grens: te denken valt aan het oud-Hoogduitse ‘firsūmen’, het noord-Hoogduitse ‘säumen’, het Noorse ‘forsømme’ en het Zweedse ‘försumma’. Het komt zelfs voor in een Frans dialect, als ‘forzoûmer’.
En wat te denken van ‘spijbelen’? Ook dat heeft een geschiedenis, zij het niet zo’n oude. Een tekst uit 1762 bevat het woord ‘spybelen’, en begin achttiende eeuw kende men in het noord-Nederlands het woord ‘spiebelen’ in de betekenis van ‘weggaan, ervandoor gaan’. De herkomst van het woord is niet bekend, mogelijk is er een verband met ‘spybeler’, dat in de vijftiende eeuw ‘landloper, bedelaar’ betekent.
CARTOON Jeroen Gildemacher
Aantal meldingen in het afgelopen schooljaar per sector
