DUO in 2018

In de herfst van 2017 besloot het kabinet om vanaf het collegejaar 2018/2019 het collegegeld voor nieuwe eerstejaars ho-studenten te halveren. Voor studenten aan een lerarenopleiding geldt de halvering ook voor een tweede jaar.

Het ministerie van OCW voerde de hiervoor noodzakelijke wetswijziging door terwijl het aanmeldproces voor het nieuwe collegejaar al was begonnen. Doordat het uitvoeren van de wijziging en de praktische uitwerking van de regelgeving samenvielen, moesten universiteiten, hogescholen, Studielink, OCW, softwareleveranciers en DUO snel samenwerken. Zo werden nieuwe studenten tijdig geïnformeerd over de hoogte van het collegegeld dat zij moesten betalen.

DUO voorziet universiteiten en hogescholen van informatie over studenten (voornamelijk over hun nationaliteit en behaalde diploma’s), en een indicatie van het soort collegegeld dat voor hen geldt. Vervolgens bepaalt de instelling hoeveel collegegeld een student werkelijk moet betalen. Vorig jaar heeft DUO voor alle studenten de indicatie tijdig aangepast, zodat de universiteiten en hogescholen wisten welke studenten in aanmerking kwamen voor de halvering van het collegegeld. Dat waren ongeveer 140.000 eerstejaars studenten.

Om minder afhankelijk te zijn van extern personeel en om kosten te besparen, vermindert DUO waar mogelijk het aantal contracten met externen. Daarbij hanteert de organisatie het uitgangspunt dat de dienstverlening aan klanten én de opdrachten voor de ministeries van OCW en SZW, niet in gevaar mogen komen.

In de loop van 2018 heeft DUO 150 contracten stopgezet of niet verlengd, waardoor er aan het eind van het jaar nog 330 externe medewerkers waren. Het betrof hoofdzakelijk contracten van ict-personeel.

Ook in 2019 bekijkt DUO kritisch of, en wanneer externe inhuur nodig is.

De schuldenproblematiek onder jongeren is de laatste jaren gegroeid. Net als veel andere organisaties speelt DUO een rol in dit maatschappelijk probleem. Om die reden probeert DUO waar mogelijk adequate en passende voorlichting te geven over studeren en schulden, en jongeren uit te leggen hoe ze schulden kunnen voorkomen of verminderen. Dat doet de organisatie binnen projecten en pilots die gericht zijn op jongeren in specifieke situaties.

DUO werkt mee aan een interactief lespakket voor mbo-leerlingen vanaf 16 jaar, dat instellingen kunnen gebruiken. Het is vooral gericht op het voorkomen van schulden. Daarnaast ondersteunt DUO een Gronings/Fries project dat onderwijs op maat aanbiedt aan dak- en thuisloze jongeren, zodat zij een startkwalificatie kunnen halen.

Al enige jaren succesvol is het project ‘Jouw schuld = jouw schuld?’, waarin mbo-studenten verstandig met geld leren omgaan. Nadat het begon als Gronings samenwerkingsverband tussen DUO, gemeente, kredietbank en alle mbo-instellingen, hebben ook andere steden inmiddels interesse in het project getoond. Middelen die het project inzet zijn onder meer gastlessen, een financieel spreekuur, toneel, en scholing voor docenten.

Lees ook over de veranderingen rond het betalen van lesgeld.

Met de gegevens van ruim 14,5 miljoen burgers in zijn systemen is DUO een van de grootste gegevensverwerkers van Nederland. De zorgvuldige bescherming van die gegevens en de privacy van klanten heeft de hoogste prioriteit. Verdergaande digitalisering, meer uitwisselingen van gegevens tussen organisaties, en de vragen die het gebruik van big data oproepen, maken dat DUO altijd de nodige maatregelen moet nemen om te blijven voldoen aan strenge eisen op het gebied van privacybescherming en de kwaliteit en veiligheid van data.

Om zijn dienstverlening beter af te stemmen op studenten en terugbetalers, laat DUO zich adviseren door de jongerenadviesraad. Deze bestaat uit een gemengd gezelschap van vijftien tot twintig personen: mbo-studenten, ho-studenten en oud-studenten.

In 2018 heeft de jongerenraad onder meer geadviseerd over de communicatie van DUO tijdens de periode waarin de computersystemen uit de lucht waren, over het reisrecht voor minderjarige mbo’ers, over de omzetting van leningen in giften, en over de regels waarmee EU-studenten te maken krijgen als ze in Nederland studeren.

De jongerenadviesraad bereidt een ronde langs mbo-instellingen voor om verbeterpunten rondom communicatie en lenen te inventariseren. Die kan DUO gebruiken om zijn dienstverlening aan mbo-studenten te verbeteren. De tour start in april 2019.

Hogescholen en universiteiten in Nederland dienen de kernwaarden van de rechtsstaat te eerbiedigen en zich tegenover hun studenten maatschappelijk verantwoord te gedragen. Als een instelling deze verplichting niet nakomt, kan de minister van OCW sinds vorig jaar maatregelen treffen, bijvoorbeeld op het gebied van bekostiging of accreditatie.

Als zich zo’n situatie voordoet, vraagt de minister eerst advies aan de Commissie maatschappelijk verantwoordelijkheidsbesef, een commissie die op 1 januari 2018 is ingesteld. DUO levert ambtelijke ondersteuning aan deze commissie, een taak die aansluit op de secretariaatswerkzaamheden die DUO uitvoert voor de Landelijke Commissie Gedragscode hoger onderwijs en de Landelijke Commissie Gedragscode middelbaar beroepsonderwijs.

In 2018 heeft de minister DUO eenmaal om advies gevraagd. Dit gebeurde naar aanleiding van mogelijk discriminerende uitlatingen van een rector van een particuliere school.

Personenregister kinderopvang

In maart heeft DUO het Personenregister Kinderopvang (PRK) geopend. Iedereen die woont of werkt op een locatie waar kinderen worden opgevangen, is verplicht om zich – met een ‘Verklaring omtrent gedrag’ (vog) – in dit register in te schrijven. Dit maakt het mogelijk de ingeschrevenen continu te screenen op strafbare feiten, en draagt bij aan de veiligheid binnen kinderopvang.

Aan het eind van het jaar hadden zich ruim 195.000 personen met een vog ingeschreven. Toezichthouder de GGD controleert of iedereen die vog-plichtig is (juist) in het register staat ingeschreven.

DUO is al tien jaar het Nationaal Europass Centrum (NEC) in Nederland. Europass bestaat uit meerdere digitale documenten die studeren en werken binnen de Europese Unie vereenvoudigen, doordat werkgevers en instellingen in alle EU-landen ze accepteren. Van de verschillende documenten is het Europass CV het bekendste. In heel Europa zijn er inmiddels meer dan 100 miljoen cv’s mee gemaakt.

Sinds vorig jaar bevat Europass een digitaal portfolio waarmee gebruikers hun cv regelrecht naar andere sites kunnen uploaden, zodat bijvoorbeeld recruiters het kunnen inzien. Ook nieuw is een Europese portal-site met informatie over opleiding, werk en competenties, waarbij DUO betrokken is.

Europass werkt tegenwoordig met een Raad van Advies, waarin alle Europese onderwijsministeries vertegenwoordigd zijn. DUO zit namens het ministerie van OCW in deze Raad.

Een nieuw product is het Europass Certificaat voor Vrijwilligers. Het legt de competenties en vaardigheden van vrijwilligers vast, zodat een organisatie kan zien wat iemand kan en waar ruimte voor ontwikkeling is. In Groningen reiken basketbalclub Donar en voetbalclub FC Groningen het certificaat sinds vorig jaar uit aan hun vrijwilligers. Het certificaat is ook in andere Europese landen in zwang.